Frieze’in dördüncü kere The Shed’de yer alan 12. New York fuarı (5 Mayıs’a kadar), İngiliz şirketin şehrin en büyük sanat fuarı The Armory Show’u ve Expo Chicago’yu satın almasından bu yana düzenlenen ilk fuar olma özelliğini taşıyor.
Belki de New York’a olan derin bağın bir yansıması olarak, fuarın 68 katılımcısının yarısından fazlasının şehirde bir mekânı bulunuyor. Fuara ilk kez katılan yerel sanatçılar arasında hızla yükselen Tribeca galerisi Kapp Kapp da yer alıyor ve Gladstone Gallery, Randall’s Island’dan The Shed’e taşınmasından bu yana ilk kez Alex Katz’ın yeni eserlerinden oluşan solo bir stantla fuara dönüyor. Fuar ayrıca Artists Space, High Line Art, Performance Space New York ve Art Production Fund’la yapılan işbirlikleriyle yerel kâr amacı gütmeyen kuruluşları da destekliyor.
Frieze’in Amerika direktörü Christine Messineo, The Art Newspaper’a yaptığı açıklamada “Kâr amacı gütmeyen kuruluşlara, özellikle de kendini performansa adamış olanlara yatırımlarımızı artırıyoruz,” dedi. “Bir fuar ortamında genellikle bu şansa sahip olmayan eserleri öne çıkarmakla ilgileniyoruz.”
New York’ta merkezi olan alışılagelmiş mavi çip galerilerin hepsi geri dönüyor; 303 Gallery, Miguel Abreu Gallery, James Cohan, David Lewis ve Alexander Gray Associates gibi birçok orta ölçekli Manhattan mekânı da öyle. İkinci grupta yer alan Ortuzar Projects, Frieze standını 1996 yılında AIDS’e bağlı hastalık nedeniyle 34 yaşında hayatını kaybeden Paraguaylı sanatçı Feliciano Centurión’un tekstil işlerine ayırdı. Sanatçının frazadas adını verdiği kolaj battaniyeleri, işlenmiş kişisel metinleri ve teşhisiyle ilgili buluntuları barındırıyor. Küratör, simsar ve koleksiyonerlerin de tekstil odaklı sanatçılara ilgisinin arttığını görüyoruz.
Uluslararası görünüm
Simsar Ales Ortuzar, “Çalışmaları İngilizcede daha fazla ilgi görmeye başlamış olsa da, Centurión kısa yaşamı boyunca daha fazla araştırma ve ilgiyi hak eden kompleks bir pratik geliştirdi,” diyor. “Bir New York galerisi olmamıza rağmen, programımızda Latin kökenli sanatçılar ve İspanyolca konuşulan dünyadan sanatçılar güçlü bir yer tutuyor ve bu sanatçıları Frieze sırasında New York’ta bir araya gelen uluslararası izleyicilerle paylaşmak özellikle heyecan verici.”
Güney Afrikalı Stevenson de New York’un sanat izleyicisiyle yeniden bağ kurmayı uman galerilerden. Galerinin standında ressam Thenjiwe Niki Nkosi ve Serge Alain Nitegeka’nın eserlerinin yanı sıra, heykeltıraş Bronwyn Katz, karışık teknik sanatçısı Moshekwa Langa ve son derecede puslu portreleriyle şu anda Cape Town’daki Zeitz Mocaa’da kişisel bir sergiye konu olan fotoğrafçı Mame-Diarra Niang’ın eserleri yer alıyor.
Stevenson’ın direktörü Sinazo Chiye, “Dünyanın arka planda kalmış bir ülkesinden genç bir galeri olarak bize ilk fırsat tanıyan yer New York şehriydi, 2007’de ilk olarak The Armory Show’a kabul edildik,” diyor. “En son beş yıl önce, 2018’deki Frieze New York’a katıldıktan sonra 2024 New York’a dönmek için iyi bir zaman gibi geldi.”
Maliyetin hafifletilmesi
Frieze’in gerçekleştiği bu dönemde Helena Anrather, Fortnight Institute, Queer Thoughts, Foxy Production ve JTT gibi birçok dikkat çekici küçük galerilerin kapanışı New York’taki sanat pazarının giderek artarak yaşadığı zorlukların altını çiziyor. Fuardaki “Focus” (Odak) bölümü, İtalyan lüks moda evi Stone Island’la yaptığı ortaklık da dahil olmak üzere, genç galeriler için fuar katılımının getirdiği maliyetin bir kısmını hafifletmeyi amaçlıyor. Frieze, katılımcılara indirimli stant fiyatları sunmanın ötesinde de çeşitli destekler sağlıyor.
Los Angeles’taki Luna Luna’nın direktörü Lumi Tan, daha önce Frieze New York’un 2021 Frame Prize jüri üyeliğini yapmıştı ve bu yıl “son 12 yıl içinde küçük işletmeler olarak kendilerini geliştiren galerileri desteklemek ve takdir etmek” amacıyla 11 galeriden oluşan seçkinin küratörlüğünü üstlendi. New York’ta mekânları olan “Focus” bölümü katılımcıları arasında Company Gallery ve Gordon Robichaux da bulunuyor.
Bu yıl iki galeri –Bogotá’dan Instituto de Visión ve Los Angeles’tan Château Shatto– Frieze New York’un “Focus” bölümünden ana galeri grubuna geçiyor, bu da maddi destekli bölümün galerilerin büyümesine nasıl katkı sağladığının gösteriyor. Bu yıl hem Frieze New York’a hem de “Focus” bölümüne yeni katılanlar arasında Sara Chang Yan’ın soyut ahşap resimlerini sergileyen Lizbon merkezli galeri Madragoa ve standında 2024 Whitney Bienali sanatçısı Charisse Pearlina Weston’ın karışık medya sunumuna yer veren Chicago’daki Patron Gallery yer alıyor.
Kapp Kapp, New Yorklu fotoğrafçı Stanley Stellar’ın bu sergi için ilk kez renkli olarak basılan Batı Yakası iskelelerinin homoerotik görüntülerinin solo sunumuyla Frieze’de ilk kez yer alıyor. Galeri aynı zamanda Stellar’ın 1970’ler ve 1980’lerde sanayi sonrası Hudson nehri kıyısında seks ve arkadaşlık için dolaşan eşcinsel erkeklerin siyah-beyaz fotoğraflarının daha kapsamlı bir kataloğunu sunan The Piers (İskeleler) adlı kitabının yeniden yayınlanmasını da kutluyor.
Galeriyi kardeşi Sam Kapp’le birlikte kuran Daniel Kapp, “Fuarın Stanley’nin konusuna yakınlığı göz önünde bulundurulduğunda bu eseri seçmek hiç de zor olmadı,” diyor. “O günlerde Stanley’nin renkli baskılara parası yetmiyordu. Bu sunum kuşaklar arası queer topluluğu için kolektif hafızayı kutluyor, iskeleleri hiç deneyimlememiş olanlar da dahil olmak üzere.”
Frieze’in sağladığı görünürlük beş yıldan kısa bir süre önce kurulmuş olan Kapp Kapp’in kurucuları için oldukça ilgi çekiciydi. Daniel Kapp, “Fuar katılımının bariz bir ekonomik yönü var; ancak koleksiyonerlere ve küratörlere yeni bir görünürlük kalibresiyle bağlantı kurmayı dört gözle bekliyoruz,” diyor. Galeri bu hafta Nada New York’un “Curated Spotlight” (Kürasyonlu Yakın Plan) bölümüyle birlikte çifte görünürlük kazandı. Stant masrafları TD Bank tarafından karşılandı. Kapp Kapp’in standı, galerinin yakın zamanda temsil etmeye başladığı Bay Area seramik sanatçısı Dorian Reid’e ayrılmış durumda.
Frieze’in New York’un bahar kültürel etkinliklerine cömert katkıları bu yıl Hudson Yards’ın çok ötesine uzanıyor. High Line Art küratörü Taylor Zakarin tarafından organize edilen Matty Davis’in gece performansı Die No Die (Öl Hayır Öl, 2 Mayıs’a kadar), beş işbirlikçinin parkın kuzey ucundan güney ucundaki Whitney Amerikan Sanatı Müzesi’ne doğru koreografili bir geçit alayı düzenlemesini içeriyor. Midtown’da ise Art Production Fund, Frieze’in geçtiğimiz Los Angeles fuarında da yer alan demirbaşlarından, Sharif Farrag’dan yeni bir edisyon olan modifiye edilmiş uzaktan kumandalı arabalarla düzenlediği yarışları, Gotham Grinders: Hamster Wheel (Gotham Koşturucuları: Hamster Çarkı) Rockefeller Center’da sergileyecek. New York’a özgü yamalar taşıyan seramik hamsterlar, şehrin sanatçılarının ve satıcılarının çok iyi bildiği sürekli koşuşturma kültürünü yansıtmak üzere tasarlandı.
