“Ne Zaman Öğrenecekler?”: Anselm Kiefer'in Amsterdam Sergisi, Savaş Karşıtı Mesajı Merkezine Alıyor

Askerî üniformalar duvarlardan sarkıyor; kaskatı, hırpalanmış, boş ama ölü gül yapraklarıyla tıka basa dolu. Alman sanatçı Anselm Kiefer’in, Amsterdam’daki Stedelijk Müzesi’nin merdivenlerini taçlandıran 24 metre uzunluğundaki yeni duvar resmi, 1950’lerin savaş karşıtı bir şarkısının sözlerini görselleştiriyor: Sag mir, wo die Blumen sind — diğer tabiriyle, Bütün çiçekler nereye gitti?

Bu enstalasyon, bugün 80 yaşına giren Kiefer’in iki bölümden oluşan yeni sergisinin bir parçası. Serginin ilk bölümü Van Gogh Müzesi'nde yer alıyor ve Vincent van Gogh'un sanatçı üzerindeki etkisini irdeliyor. Hemen yanındaki Stedelijk Müzesi ise Kiefer’in kariyeri boyunca ele aldığı temaların izini sürüyor: yaşam döngüsü, ölüm ve savaşın mirası.

Kiefer, 1969 yılında babasının askeri üniforması içinde, yasaklanmış Nazi selamını taklit ettiği fotoğraflarla ünlendi ve günümüzde genellikle felsefe ve edebiyattan etkilenen, kurşun ve samandan kurutulmuş çiçeklere kadar çeşitli malzemeler kullandığı devasa, yarı soyut tuvalleriyle tanınıyor.

Yeni eseri ve serginin başlığı, halk şarkıcısı Pete Seeger'ın Almanya'da popüler şarkıcı Marlene Dietrich tarafından popülerleştirilen savaş karşıtı şarkısından esinleniyor. Kiefer, “Bu harika şarkı her zaman kulağımda,” diyor. “Oldukça kitsch bir şarkı ama bir cümlesi şöyle diyor, Ne zaman öğrenecekler? Çünkü 1933'te olan şeylerin bugün de olduğunu anlayamıyoruz.”

Sanatçı, eserlerinin doğrudan polemik içermemesine rağmen küresel iklimden etkilendiğini söyledi. Kiefer bir basın açılışında, “Çalışırken asla siyasi olayları resmetmem,” ifadesine yer verdi. “Ama çok iyi bilgi sahibiyim. Televizyona bakıyorum, parlamentodaki tartışmalara bakıyorum, CNN'e bakıyorum: Çok fazla bilgim var ve bunlar tekrar ortaya çıkıyor. Ukrayna savaşı hakkında bir program yapmıyorum. Hayır, hepsi benim içimde ve daha somut bir şekilde ortaya çıkıyor.”

Van Gogh bağlantısı

Genç bir öğrenciyken Van Gogh'tan etkilenen Kiefer, bir seyahat bursu kazanarak sanatçının izinden Hollanda, Belçika ve Fransa'yı dolaştı, hatta bir samanlıkta uyudu. Van Gogh Müzesi'nde Kiefer'in The Starry Night (Yıldızlı Gece) versiyonu ve çoğu zaman çürümekte olan ayçiçeklerini konu alan eserleri, Hollandalı ressamın kendisine ilham veren tablolarıyla birlikte sergileniyor.

Van Gogh Müzesi'nin müdürü Emilie Gordenker uzun zamandır iki sanatçının çalışmalarını bir arada göstermek istiyordu. “Hem Kiefer hem de Van Gogh kompozisyon, The Sunflowers (Ayçiçekleri)’da ifade edildiği gibi yaşam döngüsü ve burada altına dönüşen sarı renk gibi konular üzerine düşünüyorlar,” dedi. “Aslında, Bay Kiefer 16 yaşındayken, koleksiyonumuzda bulunan bir Van Gogh otoportresinin kopyasını yaptı.”