Yokohama sanat fuarı Tokyo Gendai'nin ikinci edisyonu, Japon sanat piyasası için hareketli bir zamanda gerçekleşiyor. Japonya'nın ekonomik göstergeleri son zamanlarda paradoksal seyrediyordu. Son zamanlardaki yüksek enflasyon, yavaş ücret artışı ve bu yıl öngörülen sadece %0,8'lik gayri safi yurt içi hasıla büyümesi ile genel istikrara yönelik tahminler yapıldı. Japon yeninin değeri ciddi bir şekilde değer kaybederek 2023 yılı başlarında 128 yen/1 dolar’dan, Haziran ayı sonlarında 158 yen/1 dolar seviyesine geriledi.
Tokyo Gendai'nin üç kurucu ortağından biri olan Magnus Renfrew'a göre, yenin değerinin göreceli düşüşünün sanat satışları üzerinde karışık bir etkisi var. "Daha zayıf bir yen, yerel koleksiyonerler için [dolar] cinsinden eser satın almayı daha zor hale getiriyor. Diğer bir taraftan bu durum, oteller, restoranlar ve alışveriş açısından daha fazla satın alma gücünden yararlanan uluslararası ziyaretçiler için, Japon galeriler tarafından temsil edilen Japon sanatçıların eserlerini satın almayı daha elverişli hale getiriyor."
Pacifico Yokohama'da 5 ve 7 Temmuz arasında gerçekleşecek olan Tokyo Gendai, Taipei ve Singapur ile birlikte, The Art Assembly tarafından Asya'da düzenlenen üç fuar arasında en yeni olanı. Renfrew, Sandy Angus ve Tim Etchells'in sahibi olduğu şirket, Art Central Hong Kong, Photofairs Shanghai, Sydney Contemporary ve India Art Fair ile de ilişkili. Gendai bu yıl Yokohama'ya 70 galeri getiriyor, bu sayı 2023’te getirilen 79 galeriden bu yana düştü. Japon galeriler arasında A Lighthouse Called Kanata ve Taka Ishii gibi büyük isimlerin yanı sıra, Tang Contemporary Art ve The Drawing Room gibi bölgesel “devler” ve Almine Rech ve Pace gibi uluslararası satıcılar yer alıyor.
Fuar bu yıl All Things are Delicately Interconnected (Her Şey Zarifçe Birbiriyle Bağlantılı) teması altında kadın sanatçıları destekleyen özel bir projeye ev sahipliği yapacak. Serginin küratörlüğünü Kore'nin ulusal Modern ve Çağdaş Sanat Müzesi (MMCA) küratörlerinden Soojung Yi ile sergiyi sunan aktivist küratör kolektifi Spectrum'un kurucularından Marina Amada üstleniyor. Sergi Taylandlı sanatçı Sareena Sattapon ve ABD'li sanatçılar Jenny Holzer, Mika Tajima ve Miya Ando'dan toplam 16 esere yer verecek.
Renfrew, projenin fuarın direktörü olan Eri Takane tarafından “sanatın gücünü değişim için bir katalizör olarak kullanmaktaki güçlü arzusuyla” başlatıldığını belirtiyor. Dünya Ekonomik Forumu’nun Gender Gap Report 2024 (2024 için olan Cinsiyetler Arası Fark Raporu)’e göre, Japonya’nın 146 ülke arasından 118. sırada olmasına atıfta bulunan Renfrew, "Eri, Japonya'da toplumsal cinsiyet eşitliğine doğru gidilen yolda hızlanmaya karşı hevesliydi." diye belirtiyor.
Bu sırada Japonya hükümeti, Gümrük Yasası'nda yaptığı revizyonlarla Aralık 2020 ve Şubat 2021'e yönelik sanat satışlarını hızlandırma çabası içerisindeydi. Tokyo Gendai de dahil olmak üzere, sanat fuarlarına gümrüklü statü verdi. Artık galeriler, ithal edilen sanat eserleri için Japonya'nın %10'luk mal ve hizmet vergisini daha önce olduğu gibi ithal edildikleri anda değil, satış noktasında ödüyor. Renfrew, "Bu hamle gösteriyor ki, Japon hükümeti ülkedeki sanat piyasasının genişlemesini ciddiye alıyor. Galeriler için erişilebilirliği ve verimliliği büyük ölçüde arttırıyor" diyor, ve, sanat fuarlarının "Japon sanat piyasasında ivmelenmesine" olanak tanıdığından bahsediyor.
Japonya mutlaka gidilecekler listesinde olan bir istikamet
Japonya'daki çağdaş sanata yönelik uluslararası ilgi, kısmen zayıf yenin desteklediği uluslararası turizm patlamasıyla da güçleniyor. Bu aynı zamanda ülkenin yeniden canlanan uluslararası kültürel kaşesini de yansıtıyor. Renfrew, "Japonya ve Tokyo, en geniş psikolojik çekim alanlarından biri" ya da dışarıdan gelen ilgiyi çeken, "bu da onu uluslararası bir sanat fuarı için mükemmel bir yer haline getiriyor" diyor. "Japonya'ya hiç gitmemiş olanlar için burası mutlaka görülmesi gerekenler listesinde yer alıyor ve gitmiş olanlar da buraya geri dönmek için bir bahane arıyor."
Gendai geçen yıl başladı. 2021'den beri devam eden Art Week Tokyo, 2021'de başlayan Art Collaboration Kyoto fuarı ve 1992'de kurulan ve 2005'te yeniden lanse edilen Art Fair Tokyo gibi fuarların yer aldığı hareketli ve kalabalık Japon ekosistemine dahil oldu. Tüm bu isimler, ülkenin kapsamlı ve köklü sanatçı, galeri ve müze ağından yararlanıyor.
Renfrew, "Japonya'nın büyüyen çağdaş sanat ortamını, güçlü halk ilgisini ve uluslararası etkisini göz önünde bulundurduğumuzda, geçen yıl Tokyo Gendai'yi başlatmak için muazzam bir bağlamdı" diyor. "Açılış gününde aşikar bir heyecan vardı. Koleksiyonerler ve galeriler bunun Japonya'daki sanat ortamı için yeni bir dönemin başlangıcının temsili olduğunu düşündüklerini söylediler," diyerek,aynı zamanda satışların da iyi gittiğini ekliyor. "Japonya'daki muazzam yerel zenginlik düşünüldüğünde, önümüzdeki yıllarda pazarın gelişmesi için büyük bir potansiyel mevcut. Tokyo gezegendeki en zengin şehirlerden biri." Tokyo'ya bir saatten daha kısa mesafedeki bir liman şehri olan Yokohama da oldukça varlıklı.
Renfrew, Asya sanat piyasasının yeni bir evreye girdiğini gözlemliyor. Piyasanın "Hong Kong üzerindeki sıkı odak"tan, "son on yıl içerisinde, Asya'daki birçok şehrin büyük ekonomik ve kültürel önemine paralel şekilde, daha fazla kültürel odak noktasını kapsayarak" genişleyerek "yeni bir evreye" girdiğini belirtiyor. Japonya, 1950'li yıllardan 1990'lardaki ekonomik yavaşlamasına kadar, Doğu Asya sanatını domine ediyordu. Şu an ise, gümrük durumunun da etkisiyle, canlı, çeşitlendirilmiş bir bölgesel sahne olarak yeniden ön plana çıkıyor. Renfrew, "Tokyo, bölgedeki hızla değişen dinamikten yararlanmak için yeni ve olağanüstü bir şansa sahip" diyor ve ekliyor, "Asya'da lider bir sanat piyasa başkenti ve küresel sanat dünyası için önemli bir yıllık buluşma istikameti konumuna gelebilir."
• Tokyo Gendai, Pacifico Yokohama, 5-7 Temmuz