Filistin destekçisi protestoculardan oluşan kalabalığın desteklediği Amerikalı fotoğrafçı Nan Goldin, Cuma akşamı Berlin'deki Neue Nationalgalerie'de düzenlenen retrospektifinin açılışında yaptığı konuşmada, İsrail'in Gazze'deki savaşını soykırım olarak niteledi ve Almanya'nın İsrail'i eleştirenlere uyguladığı sansürü eleştirdi.
Goldin, Neue Nationalgalerie'de toplanan, pankartlar ve Filistin bayrakları sallayan kalabalığa, “Bu sergiyi Gazze ve Lübnan'daki soykırıma karşı ahlaki öfke duruşumu güçlendirmek için bir platform olarak kullanmaya karar verdim,” dedi. “Büyükannem ve büyükbabam Rusya'daki pogromlardan kaçmışlar. Gazze'de gördüklerim bana Rusya'daki pogromları hatırlatıyor.”
Protestocular “Viva, viva Palestina!” (“Yaşa Filistin!”) gibi sloganlar atarak müze müdürü Klaus Biesenbach'ın müdahalesini bastırdı. Yaşanan aksaklıklar oturumda kısa bir kesintiye yol açtı. Goldin'in 30 yılı aşkın bir süredir arkadaşı olan Biesenbach, Goldin’in Orta Doğu konusundaki duruşuna katılmadığını belirtse de, “kendinizi özgürce ifade etme hakkınızı savunuyorum,” dedi. Neue Nationalgalerie ise yaptığı açıklamada, “protestocular tarafından yapılan açıklamalarla arasına açıkça mesafe koyduğunu ve ifade özgürlüğü, saygılı diyalog ve karşılıklı saygıya olan bağlılığını vurguladığını,” belirtti.
Yahudi olan Goldin, Almanya'yı siyonizm karşıtlığı ile antisemitizmi birbirine karıştırmakla suçladı. “Antisemitizm kelimesi silah haline getirildi,” dedi. “Anlamını yitirdi. İsrail'e yönelik tüm eleştirileri antisemitik olarak nitelendirmek, Yahudilere yönelik şiddetli nefreti tanımlamayı ve durdurmayı zorlaştırıyor. Bu arada İslamofobi de görmezden geliniyor,” dedi.
Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'e saldırması ve İsrail'in Gazze'ye askeri harekât başlatmasından bu yana Almanya'da bir grup sergi, sanat kurumları tarafından sanatçıların veya küratörlerin yorumlarının antisemitik veya İsrail karşıtı olarak algılanması gerekçesiyle iptal edildi. Geçtiğimiz yıl The Academy of Arts, gergin siyasi iklimin “demokratik bir ülke için kabul edilmesi mümkün olmayan bir sivil özgürlük ihlaline” yol açtığı uyarısında bulunmuş ve “sanatçıların siyasi açıklamaları temelinde çizilen aceleci kırmızı çizgiler” için uyarıda bulunmuştur.
Bu ayın başlarında Alman parlamentosunun alt kanadı Bundestag, Holokost'un ardından Almanya'nın “antisemitizmle mücadelede özel bir sorumluluğu” olduğunu savunan tartışmalı bir antisemitizmle mücadele bildirgesi onayladı. Bildirgeyi eleştirenler, metinde kültür ve bilime yönelik kamu hibelerinin, Uluslararası Holokost Anma İttifakı'nın bazı durumlarda İsrail'e yönelik eleştirileri de kapsayan antisemitizm tanımına uyulması şartına bağlanmasını isteyen bir bölüme dikkat çekiyor.
“Hükümet, polis ve kültürel baskılar nedeniyle diller bağlandı, ağızlar mühürlendi,” diyen Goldin’in daha önceki aktivizm faaliyetleri arasında ABD'deki opioid salgınını hedef almak ve müzeleri bu salgın kriziyle bağlantılı olan Sackler ailesinin adını silme konusunda baskılamak da var. Goldin, “Burası eskiden sığınak olarak gördüğümüz bir şehirdi,” diyor. “Şimdiyse, 7 Ekim'den bu yana 180'den fazla sanatçı, yazar ve öğretmenin işine son verildi. Bazılarının işten çıkarılma nedeni Instagram'da beğeni yapmak kadar sıradan bir şeydi. Bu kişilerin çoğu Filistinli, %20'si Yahudi.”
Neue Nationalgalerie de dahil olmak üzere Berlin'deki devlet müzelerini denetleyen Prusya Kültür Mirası Vakfı'nın başkanı Hermann Parzinger, Goldin'in konuşmasını “tek taraflılığı nedeniyle tahammül edilemez” olarak değerlendirdi. Alman basın ajansı DPA'ya göre, Alman Kültür Bakanı Claudia Roth protestocuların sloganlarını kınadı. DPA'nın aktardığına göre Roth, “Bu tür davranışlar kesinlikle kabul edilemez ve müzeye ve kültürel çalışmalara yönelik bir saldırıdır,” dedi.
Neue Nationalgalerie dün Kutuplaşma Zamanlarında Sanat ve Aktivizm. Orta Doğu Çatışması Üzerine Tartışma Alanı başlıklı bir sempozyum düzenledi. Sempozyuma siyaset bilimci Saba-Nur Cheema ve tarihçi Meron Mendel’in başkanlık etti. Müzeden yapılan açıklamada etkinliğin “olaysız” ve “sakin ve saygılı bir atmosferde” gerçekleştiği, ancak bileti olmayan bazı kişilerin girişte geri çevrildiği belirtildi.
Sergi, Nan Goldin. This Will Not End Well (Bu İşin Sonu İyi Bitmeyecek), Goldin'in hayatını, arkadaşlarının ve ailesinin yaşamlarını yansıtan slayt gösterileri ve bir filmi bir araya getiriyor. 6 Nisan 2025'e kadar sürecek olan sergi, sanatçının en bilinen eseri The “Ballad of Sexual Dependency” ile 19 yaşında intihar eden ablası Barbara'nın portresi olan “Sisters, Saints and Sibyls”ı içeriyor.